Son illər dünyada elektromobillərin çox populyarlaşması ilə əlamətdar olmuşdur. Bu növ nəqliyyatın başlıca üstünlüyü onların ənənəvi maşınlarla müqayisədə qənaətliliyi deyil, onların ekoloji olmasıdır. Bunu, istənilən olanda, dünya trendi bəyan edir.
Həqiqətən də, son bir neçə ildə bütün dünya atmosferə zərər vuran əsas elementlərdən biri olan karbohidrogenlərlə işləyən avtomobillərə qarşı fəal mübarizə aparır. Bundan başqa, bəzi ölkələr artıq benzin və ya dizel maşınlarından tam imtina edəcəkləri zaman çərçivələrini elan etmişlər. Ölkələrin ardınca bu trendə DYM-li avtomobillərin istehsalından tam imtina etmə planları haqqında bəyan etmiş avtomobil istehsalçıları da qoşulur.
Bəs Azərbaycan avtomobil parkının dünya elektrifikasiya tendensiyasında hansı rolu oynayır, ölkənin bu istiqamətdə perspektivləri necədir, gələcəkdə avtomobilçiləri nə gözləyir və hazırda elektrokarlara mümkün qədər tez keçmək üçün hansı imkanlar var? Bu barədə məqalədə danışacağıq.
Azərbaycanda elektromobillər. Perspektivlər və proqnozlar.
Statistikaya əsasən, Azərbaycanın elektrik avtomobil parkı hazırda ümumi nəqliyyat sayının cəmi 3%-ni təşkil edir. Avtoparkın elektrifikasiyasının fəal inkişafına əsas maneə kimi zəif infrastruktur və yüksək qiymətlər xidmət edir.
Buna baxmayaraq, bir çox mütəxəssislərin proqnozlarına görə, 2025-ci ilə bazarda elektrokarların payı artıq 15-20% təşkil edəcək. Birincisi, o vaxta elektromobili maneəsiz istifadə etməyə imkan verən infrastruktur yaradılmalı, ikincisi, bu cür maşınların qiyməti ənənəvi avtomobillərdən daha aşağı olmalıdır.
Azərbaycan hökuməti gömrük rəsmiləşdirilməsi zamanı elektromobilləri 1 yanvar 2019-cu il tarixindən ƏDV ödənişindən azad etməklə, onlara doğru bir neçə addım atmışdır. İndi, Azərbaycanda elektromobilin gömrük rəsmiləşdirilməsini həyata keçirmək üçün advalor dərəcə (vergi tutulan malın dəyərinə faizlə hesablanan gömrük rüsumu dərəcəsi) ilə müəyyən edilən gömrük rüsumlarının yalnız 15%-ni ödəmək lazım olacaq.
Elektromobillər 1 yanvar 2019-cu il tarixindən ƏDV ödənişindən azad olunub
Ölkənin elektrik avtomobil bazarının inkişafının yolunda duran əsas problem olduqca zəif infrastruktur, xüsusi olaraq, elektrik vurma məntəqələridir. Bakının özündə bu cür stansiyaları barmaqla saymaq olaraq (onların sayı cəmi üçdür), bu cür məntəqələr haqqında ümumiyyətlə heç nə eşitməmiş periferiyadan isə danışmağa belə dəyməz.
Azərbaycan bazarında artıq hansı elektromobillər var?
Hazırda Azərbaycan bazarında rəsmi olaraq Hyundai IONIQ Electric mövcuddur. Avtomobil tam elektrik və bu səbəbdən praktik olaraq, səssizdir. Maşın əla dartıya malikdir, çünki elektromotor dərhal 130 km/saat sürətlə hərəkət zamanı yalnız cüzi zəifləyən tam fırlanma anı alır. Bu cür maşında bir enerji yükü ilə sürülmə üslubundan asılı olaraq 200-280 km yol qət etmək olar. Rekuperasiya sistemi tormozlama zamanı əlavə batareya yükü almağa imkan verir ki, bu da onun yürüşünü artırır. Maşın həqiqətən də qənaətlidir: hazırkı elektrik enerjisi tarifləri şəraitində avtomobilin yüklənməsi 15-20 manata başa gələcək.
Elektromobilin aylıq yüklənmə xərcləri — 15-20 manat
Həmçinin şirkətlərdən biri tərəfindən Azərbaycan bazarına Avropa istehsalçılarının 250-300 elektrik avtomobilinin gətirilməsi planlaşdırılır. Düzdür, onlar hamısı ya kirayə üçün əlçatan olacaq, ya da taksi qismində istifadə ediləcək.
Və ən nəhayət, Naxçıvan avtomobil zavodunun istehsalat obyektlərində Lifan minivenləri bazasında elektromobillərin istehsalının qurulması planlaşdırılır. Hələlik hansı sayda maşının buraxılmasının planlaşdırılması və onların sayı məlum deyil.
ABŞ-dan elektromobillərin gətirilməsi
ABŞ hərraclarından elektrokarların gətirilməsi – Azərbaycanda əlçatan qiymətə elektrokar almaq üçün əla imkandır. Amerika bazarı ekoloji təmiz avtomobillərin əsas istehlakçısıdır. Bu səbəbdən, Amerikanın ikinci əl bazarında böyük sayda işlənmiş elektrik dartısı ilə işləyən avtomobillər mövcuddur. Dünyanın ən populyar Nissan Leaf hetçbekini ABŞ-dan buraxılış ili və vəziyyətindən asılı olaraq $11 000-dan $16 000-dək qiymətə gətirmək olar.
Bu cür elektrokarların əksəriyyəti istər texnika baxımından, istərsə də ümumilikdə əla vəziyyətdədir. Bir qayda olaraq, elektromobillər “isti” Ştatlarda alınır, çünki, deyək ki, Kaliforniya və ya Texasın təbii şəraiti elektromobilin əsas komponenti – onun batareyası üçün daha uyğundur.
Leaf avtomobillərindən başqa, ABŞ bazarında istehsalçıların model sırasında mövcud olan praktik olaraq bütün elektromobilləri əldə etmək olar. Əfsanəvi Tesla, perspektivli Kia və Hyundai, etibarlı Chevrolet və s.
Gələcəkdə Azərbaycanın avtomobil parkının elektrifikasiyasının qaçılmaz olmasını nəzərə alaraq, artıq indidən elektromobilin alınması haqqında düşünməyə başlamaq lazımdır. AuctionAuto şirkəti bu işdə sizə kömək edəcək.